Table of Contents

ડાંગરના પાકમાં પાનનો સુકારો (Bacterial leaf blight)

Krushi Pragati • અપડેટ: 30 ઓગસ્ટ 2025

ડાંગરના પાકમાં પાનનો સુકારો — આ રોગ (Bacterial leaf blight) હાલમાં અનેક વિસ્તારોમાં જોવા મળી રહ્યો છે.

આ પોસ્ટમાં તમે જાણશો:

રોગના પ્રારંભિક લક્ષણો, મુખ્ય કારણો અને સરળ, અસરકારક નિયંત્રણના ઉપાયો. જયારે પણ તમે “ડાંગરના પાકમાં પાનનો સુકારો” શોધશો, તો આ માર્ગદર્શન ઉપયોગી રહેશે.

રોગની ઓળખ: ડાંગરના પાકમાં પાનનો સુકારો (Signs & Symptoms)

પાનનાં ટોચથી રોગની ટોચપ્રત્યે શરુઆત થાય છે. પાનની બાજુથી ઊભી લીલાની જગ્યાએ પીળી કે કાચી ભુરા ધારઓ દેખાય છે. પછી તે વિસ્તરે અને પાન સુકી જાય છે. ગંભીર સંક્રમણે પાકમાં પાનના કોષોની વૃદ્ધિ રોકાઈ જેવે છે અને પોઈન્ટેડ મોતલાઈ દેખાય છે.

મુખ્‍ય કારણો (Major Causes)

ઉચ્ચ તાપમાન (25°–38°C) અને ઉંચી આર્લેજિટીની સ્થિતિ.
લમ્બી ગીલી સ્થિતિ પછી ઝડપી ઊષ્મા/ઢગલી પરિવર્તન.
અત્યાધિક નાઇટ્રોજન ખાતર (જ્યારે નાઇટ્રોજન વધુ મળે છે તો રોગ વધારે ફેલાય છે).
અસફાઈદાર ખેડૂત પ્રેક્ટિસ અને અનુકૂળ જીવાણુ આમડીવાળી સ્થિતિઓ.

નિયંત્રાણના સરળ અને અસરકારક ઉપાયો

તાત્કાલિક ઉપાયો:

જ્યારે રોગનો પ્રારંભ દેખાય ત્યારે તરત જ : પાનને સંપૂર્ણ રીતે કાપી ન ફેકો — પણ ખૂબ સંક્રમિત ભાગ દૂર કરો અને જમીનથી દૂર લો.
Nitrogen ની માત્રા ઘટાડી દો — વધુ નાઇટ્રોજન રોગને પ્રોત્સાહન આપે છે.
ખેતરના આસપાસ પાણી રોકો.
જો જરૂરી હોય તો બેક્ટેરિયલ નિયંત્રણ માટે અનુરૂપ ફંગિસાઇડ/બાયોકન્ટ્રોલ એજન્ટ માટે સ્થાનિક Krishi Vigyan Kendra અથવા એગ્રો સ્ટોરનો સંપર્ક કરો.

જ્યારે રોગ ફેલાયો હોય ત્યારે પગલાં

20 લીટર પાણીમાં 1 ગ્રામ સ્ટ્રેપ્ટોસાયક્લિન અને ૧૦ ગ્રામ તાંબા યુક્ત ફૂગનાશક દ્રાવણ બનાવીને હેક્ટરે ૪૦૦ થી ૫૦૦ લિટર મુજબ છંટકાવ કરવા થી રોજ પર કાબૂ મેળવી શકાય છે — (કોઈપણ રસાયણ ઉપયોગ કરતા પહેલા સ્થાનિક ખેતીવિજ્ઞાન કેન્દ્ર/વિડમેન્સનુ સલાહ લો).

Krushi Pragati ના સૂચન

ડાંગરના પાકમાં પાનનો સુકારો સામે પ્રાથમિક તકેદારી અને યોગ્ય ખાતર વ્યવસ્થા સૌથી મુખ્ય છે. જો રોગ ઝડપથી ફેલાય તો તાત્કાલિક નજીકના Krishi Vigyan Kendra અથવા જિલા કૃષિ અધિકારીનો સંપર્ક કરો.

Keywords: ડાંગરના પાકમાં પાનનો સુકારો, Bacterial leaf blight, ડાંગર રોગ નિયંત્રણ, mandi bhav, Krushi Pragatiવધુ માહિતી માટે Krushi Pragati પર જાઓ