મગફળીમાં સફેદ ફૂગનો રોગ (Sclerotium rolfsii) – લક્ષણો અને નિયંત્રણ | Krushi Pragati

મગફળીમાં સફેદ ફૂગનો રોગ (Sclerotium rolfsii)

Krushi Pragati • તારીખ: 30 ઓગસ્ટ 2025

મગફળીમાં સફેદ ફૂગનો રોગ (Sclerotium rolfsii) જમીનમાં જીવાતના રૂપે જીવંત રહે છે. એક વાર જમીનમાં આવી ગયા પછી મગફળીના પાકને ભારે નુકસાન પહોંચાડે છે. આ રોગના કારણે પાકમાં વૃદ્ધિ અટકી જાય છે અને મૂળ તથા દાંડીના ભાગમાં સડણ જોવા મળે છે.

રોગના લક્ષણો

• છોડના તળિયા પાસે સફેદ રંગનો ફૂગ જોવા મળે છે.
• જમીન નજીકની ડાંડીનો ભાગ સડી જાય છે અને છોડ પડી જાય છે.
• સંક્રમિત ભાગમાં ભૂખરા કે કાળા રંગની સ્ક્લેરોશિયા (ફૂગના બીજ) જોવા મળે છે.
• સડણના કારણે છોડ સુકાઈ જાય છે અને ઉપજમાં ભારે ઘટાડો થાય છે.

રોગના નિયંત્રણના ઉપાયો

• ઉનાળામાં જમીનને ઊંડી ઉથલાવીને તડકામાં મુકો જેથી જમીન સ્વચ્છ રહે.
• જમીનમાં સતત મગફળીની ખેતી ન કરો. પાક ફેરબદલ (Crop Rotation) કરવી જરૂરી છે.
• રોગગ્રસ્ત છોડોને કાઢીને ખેતરમાંથી બહાર નાશ કરી નાખવા.
• જમીનમાં પૂરતો ભેજ હોય ત્યારે ટ્રાયકોટોડર્મા (2.5 થી 3 કિગ્રા પ્રતિ હેક્ટર) ને દીવેલ કે જીરજન ખાતર સાથે ભેળવીને વાપરો.
• યોગ્ય નિકાસ વ્યવસ્થા રાખવી જેથી પાણી ઊભું ન રહે.

Krushi Pragati ખેડૂત મિત્રોને સલાહ આપે છે કે “મગફળીમાં સફેદ ફૂગનો રોગ” સામે નિયંત્રણ માટે પ્રાથમિક તકેદારી અને પાક ફેરબદલ સૌથી અગત્યના છે.

મગફળીમાં સફેદ ફૂગનો રોગ, Sclerotium rolfsii, Groundnut white mold, Krushi Pragati વધુ માહિતી માટે Krushi Pragati પર જાઓ

પ્રસિદ્ધ કરનાર: Krushi Pragati • www.krushipragati.in